اگر کودک بیش فعال دارید، مراقب این 6 ماده‌ی غذایی باشید.
اختلال کمبود توجه و بیش فعالی یک نوع اختلال رشد عصبی است که شامل عدم توجه، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی است. این بیماری یک اختلال شایع بین کودکان استاما ممکن است در بزرگسالان نیز مشاهده شود.
علت دقیق آن مشخص نیست، اما تحقیقات نشان میدهد که ژنتیک نقش عمده ای دارد. همچنین عوامل محیطی مانند تغذیه مناسب، سموم محیطی درایجاد آن نقش دارند.
اگر کودک بیش فعال دارید، حتماً بارها شده از کارهای او کلافه بشید و برای چند ثانیه هم که شده بخواهید تنها باشید و به هیچ چیز فکر نکنید. درک‌تان می‌کنم! خواهر من هم در زمان کودکی بیش فعال بود. به همین دلیل از نزدیک با مشکلات خانواده‌ای که یک کودک بیش فعال دارد، آشنا هستم.
همه‌ی مادرانی که کودک بیش فعال (ADHD) دارند، به دنبال این هستند که چه غذاهایی به درمان کودک‌شان کمک می‌کند. البته که این موضوع بسیار مهمی است، اما نکته‌ای که معمولاً در نظر نمی‌گیرند غذاهایی است که با مصرف آن‌ها ممکن است علائم کودک‌تان تشدید شود. پس اول از همه باید این غذاها را بشناسید تا اگر در رژیم غذایی فرزندتان بود آن‌ها را حذف کنید؛ سپس به سراغ موادغذایی که به بهبود ADHD کمک می‌کند بروید.
1. آبنبات را از دسترس کودک‌تان دور کنید.
برخی مطالعات و تجربیات نشان میدهد، کودکان زمانی که موادغذایی شیرین مخصوصاً آبنبات مصرف می‌کنند بیش از اندازه فعال می‌شوند. چرا که آبنبات‌های موجود در بازار، در واقع از دو ماده‌ی اصلی تشکیل شده‌اند؛ شکر و رنگ‌ها مصنوعی، ترکیبی بسیار بد برای کودکان مبتلا به بیش فعالی. البته این موضوع فقط به کودک شما مربوط نمی‌شود و مصرف آبنبات و شکرهای مصنوعی برای سلامت هیچ کودکی خوب نیست. پس به طور کلی بهتر است زمانی که برای خرید به فروشگاه می‌روید،بهتر است دونکته را رعایت کنید:
- سراغ قفسه‌ی آبنبات‌ها نروید. (مخصوصاً با کودک‌تان. چون به هر طریقی که شده، با گریه و جیغ و فریاد کاری می‌کند که بدون یک خوراکی شیرین فروشگاه را ترک نکنید!)
- برچسب روی موادغذایی را چک کنید و کم شکرترین مواد را انتخاب کنید.
البته هنوز به طور قطعی تاثیر مصرف شکر بر بیش فعالی مشخص نشده، برای همین شما می‌توانید امتحان کنید. اگر با قطع مصرف شیرینی علائم فرزندتان کمتر شد، آن را به طور کل حذف کنید.
2. مصرف کافئین و نوشابه، باعث بروز علائم بیش فعالی می‌شود.
اگر فرزند دلبند شما، مبتلا به بیش فعالی است نوشابه را از برنامه‌ی غذایی‌اش حذف کنید. البته حذف نوشابه برای خود شما هم ایده‌ی بسیار خوبی است؛ به همین دلیل کلاً بهتر در خانه نوشابه نداشته باشید تا برای خوردن آن وسوسه نشوید. اما چرا نوشابه برای کودکان بیش فعال خوب نیست؟
دقیقاً به همان دلیل آبنبات. نوشابه سرشار از قند و شیرینی مصنوعی است، به طوری که گفته می‌شود در هر لیوان نوشابه حدود 15 حبه قند وجود دارد!! البته در نوشابه مواد دیگری هم وجود دارد که علائم را تشدید می‌کمد مثل کافئین.
به همین دلیل در سال 2013 بر روی کودکان بیش فعال یک بررسی انجام شد و طبق آمار کودکانی که نوشابه مصرف می‌کردند، بیش‌تر علائم بی قراری و بیش فعالی را نشان دادند.
علاوه بر این کافئین می‌تواند در افرادی که برای ADHD دارو مصرف می‌کنند، برخی عوارض را تشدید کند. پس بهتر است، استفاده نشود.
3. میوه‌ها و سبزیجات یخ‌زده، می‌تواند علائم ADHD را تشدید کند.
اگرچه استفاده از میوه و سبزیجات دو انتخاب بسیار خوب در برنامه‌ی غذایی کودکان بیش فعال بشمار می‌رود؛ اما فرم فیریز شده‌ی آن‌ها گاهی به دلیل داشتن مواد نگهدارنده و رنگ‌های شیمیایی می‌تواند برای کودک شما مناسب نباشد. پس همیشه محض احتیاط قبل از خرید برچسب روی موادغذایی را چک کنید.
4. مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا، علائم بیش فعالی را بیش‌تر می‌کند.
نوشیدنی‌های انرژی زا که به شدت در میان نوجوانان و گاهی کودکان پر طرفدار است، در ردیف اول لیست مواد مضر برای بیش فعالی به حساب می‌آید. چراکه ار مواد مختلفی تشکیل شده‌اند که دقیقاً منجر به بدتر شدن علائم کودک شما می‌شود مثل شکر، کافئین، رنگ‌های مصنوعی، شیرین کننده‌های مصنوعی و سایر مواد محرک. پس به فرزندتان آموزش لازم را بدهید که به هیچ عنوان سراغ این نوشیدنی‌ها نرود چون علائمش را بدتر خواهد کرد.
5. نظر متخصصین تغذیه، درمورد مصرف ماهی و غذاهای دریایی در کودک‌تان را بپرسید.
برخی از ماهی‌ها و غذاهای دریایی به خاطر آلوده بودن آب محل زندگی‌شان، ممکن است حاوی جیوه باشند. وقتی شما یا فرزندتان ماهی آلوده را می‌خود، جیوه به مرور در مغزش تجمع پیدا می‌کند و در طولانی مدت علائم ADHD را تشدید می‌کند. پس اگر دوست دارید از خواص ماهی و غذاهای دریایی بهره مند شوید حتماً با پزشک‌تان یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا بماهی‌هایی که در محل زندگی شما فاقد جیوه هستن را به شما معرفی کند.
6. مراقب حساسیت‌های غذایی باشید.
تجربه نشان داده بسیاری از کودکانی که علاوه بر بیش فعالی، حساسیت غذایی هم دارند؛ پس از مواجه با ماده‌ی حساسیت‌زا علائم‌شان تشدید می‌شود.
برخی مواد حساسیت‌زا که می‌تواند باعث تشدید علائم بیش فعالی شود شامل تخم مرغ، شیر، شکلات، سویا، گندم، لوبیا، ذرت، گوجه فرنگی، انگور و پرتغال است. البته این ماده می‌تواند در کودک شما متفاوت باشد. پس اگر احساس می‌کنید مصرف ماده‌ی خاصی علائم کودک شما را تشدید می‌کند حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه در میان بگذارید.
4 کمبود رایج تغذیه ای در کودکان مبتلا به ADHD
- ویتامین D: ویتامین دی نقش مهمی در رشد و عملکرد سالم مغز دارد. مطالعات بسیاری بین کمبود ویتامین دی و ابتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی ارتباط یافته اند. در یک مطالعه که در سال 2018 صورت گرفت سطح ویتامین دی در کودکان مبتلا به ADHD کمتر از کودکان سالم بود. همچنین در مطالعه ای که در آن کودکان تحت درمان 8 هفته ای با ویتامین دی قرار گرفتند، بهبود علائم بیماری نسبت به گروهی که دارونما مصرف کرده بوند مشاهده شد.
- روی یا زینک: عنصر روی یک ماده ضروری برای سلامت سیستم اعصاب است. کودکانی که کمبود روی داند، علائم بیماری را نشان می دهند. مطالعه ی 2015، مکمل یاری با عنصر روی را در بهبود علائم بیماری موثر یافت.
- آهن : عنصر آهن برای تولید دوپامین مغز ضروری است. مطالعات نشان می دهند که افراد مبتلا به ADHD سطح دوپامین پایین تری دارند. مکمل یاری با آهن در درمان این اختلال موثر است.
- امگا 3: امگا 3 و امگا 6 اسید چرب ضروری برای سلامت مغز ضروری اند. امگا 3 برای سلمت مغز و ارتباط بین سلولی بسار اهمیت دارد. در چندین کارآزمایی بالینی مصرف امگا 3 باعث بهبود علائمی مانند عدم توجه، کمبود توجه، رفتارهای تکانشی شده است.
خلاصه‌ی کلام
داشتن کودک بیش فعال علاوه بر اینکه وقت وانرژی زیادی از شما می‌گیرد، مدام در ذهن شما این سوال را ایجاد می‌کند که چه غذاهایی به فرزندتان کمک می‌کند بهتر شود و چه غذاهایی شرایط را بدتر خواهد کرد و کودک‌تان بیش فعال‌تر خواهد شد.
به همین دلیل در این مقاله به 6 مورد از موادغذایی که نباید در برنامه‌ی غذایی فرزند دلبند شما باشد پرداختم و در ادامه مواد غذایی که به بهبود و کنترل ADHD به شما کمک می‌کند اشاره خواهیم کرد.
نویسنده: مینا روشنایی
